Posiadanie dowodu osobistego jest obowiązkiem każdego pełnoletniego obywatela naszego kraju. Potwierdza on naszą tożsamość i obywatelstwo. Wyrobienie e-dowodu w Polsce możliwe jest od 2019 roku. Działają one na zasadzie mikroprocesora, który może być używany po przyłożeniu do czytnika lub telefonu, w ten sam sposób jak karta płatnicza.
Sprawdź naszą ofertę doradztwa oraz szkoleń
E-dowód od klasycznego używanego wcześniej dowodu osobistego, różni się przede wszystkim tym, że wyposażony jest w warstwę elektroniczną.
Oznacza to, że wewnątrz umieszczony jest niewidoczny mikroprocesor – chip. E-dowód działa w sposób bezstykowy – wystarczy umieścić go na odpowiednim czytniku lub przyłożyć do telefonu komórkowego obsługującego komunikację NFC .
Z nowoczesnego typu e-dowodu tożsamości możemy korzystać od ponad 5 lat tj. od 4 marca 2019 roku. E-dowód jest projektem realizowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwo Cyfryzacji. Proces wymiany dowodów jest rozłożony na 10 lat i potrwa do 2029 roku. W ciągu pierwszych czterech lat wydano ponad 11,5 mln e-dowodów, a niemal 4 mln osób aktywowało w nich warstwę elektroniczną i może korzystać z certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia oraz podpisu osobistego.
Czy mój dowód osobisty posiada warstwę elektroniczną?
Jeżeli zastanawiamy się czy nasz dowód posiada warstwę elektroniczną można to łatwo sprawdzić czy data wydania dokumentu jest późniejsza niż 4 marca 2019, można sprawdzić także czy dowód posiada oznaczenie dokumentu elektronicznego. Dodatkowo na awersie e-dokumentu znajduje się numer CAN, zapisany również w kodzie kreskowym na odwrocie dokumentu. Numer ten jest konieczny, by korzystać z elektronicznych funkcji e-dowodu i zabezpiecza e-dowód przed odczytaniem naszych danych ukrytych w warstwie elektronicznej Twojego dokumentu przez osoby nieuprawnione.
Do czego służy i może się przydać e-dowód osobisty?
Każdy e-dowód posiada takie funkcje, jak: udostępnienie informacji o posiadaczu, potwierdzenie tożsamości i potwierdzanie obecności. Oznacza to, że bez uruchamiania dodatkowych funkcji nasz dowód osobisty może posłużyć do potwierdzania naszej tożsamości – po przyłożeniu dowodu osobistego do czytnika pojawi się informacja, że okazany został autentyczny dowód tożsamości.
Od 7 listopada 2021 r. funkcje e-dowodów się rozszerzyły, związane jest to z tym, że e-dowody tożsamości wydawane po tej dacie posiadają dodatkowo obraz odcisku palca umieszczany w warstwie elektronicznej, jak również obraz podpisu własnoręcznego posiadacza e-dowodu w warstwie graficznej. Obraz odcisku palca jest dostępny dla służb granicznych i umożliwia przeprowadzanie kontroli paszportowej w sposób automatyczny.
Dzięki swoim funkcjonalnościom, e-dowody dają nam więcej możliwości udostępniając usługę Profilu Osobistego – czyli powszechnie dostępnego środka identyfikacji elektronicznej, służącego do potwierdzania tożsamości w usługach prywatnych i publicznych. Profil Osobisty to znacznie więcej w usługach elektronicznych niż Profil Zaufany, który również potwierdza tożsamość, ale o mniejszym stopniu wiarygodności i tylko w kontaktach z administracją publiczną. Administracja publiczna i usługi prywatne online za pomocą e-dowodu mogą jednoznacznie uwierzytelnić osobę korzystającą z usług internetowych. Pozwala na to certyfikat identyfikacji i uwierzytelnienia umieszczony w samym e-dowodzie. Certyfikat identyfikacji i uwierzytelniania weryfikuje prawidłowość potwierdzenie tożsamości za pomocą kluczy kryptograficznych Profilu Osobistego.
Korzystając z e-dowodu instytucje takie jak bank czy przychodnia mogą stwierdzić autentyczność dokumentu, także bez naszej fizycznej obecności. E-dowód zdecydowanie ułatwia kontakt z administracją publiczną za pośrednictwem Internetu. Dzięki profilowi osobistemu zawartemu w dowodzie tożsamości możemy logować się do usług na platformie Gov.pl, jak i innych portali administracji publicznej akceptujących ten rodzaj weryfikacji. Możliwe jest również logowanie do portalu pacjenta, składanie zeznań podatkowych. Jest to dobre rozwiązanie dla właścicieli firm, którzy za pomocą e-dowodu osobistego mogą złożyć wniosek o konto firmowe w banku bez wychodzenia z domu.
Jak działa e-dowód osobisty? Czyli funkcje zaawansowane warstwy elektronicznej?
E-dowód pozwala na korzystanie z podpisu osobistego – zaawansowanego podpisu elektronicznego, który umożliwia składanie oświadczeń woli. Należy jednak pamiętać, że nie zastępuje on kwalifikowanego podpisu elektronicznego, jednak jest bezpieczniejszy niż podpis zaufany. Podpis osobisty może mieć taki sam skutek prawny jak podpis własnoręczny, za jego pomocą możemy podpisywać dokumenty elektroniczne wysyłane do urzędu, jak i wykorzystywać go w kontaktach innych niż publiczne o ile obie strony wyrażą na to zgodę.
Wykorzystanie zawartego w dowodzie certyfikatu podpisu osobistego wymaga podania przez użytkownika 6-cyfrowego numeru PIN. PIN zapewnia, że podpis osobisty jest składany jedynie przez właściciela e-dowodu.
Użytkownik korzystający z e-dowodu, jest uprawniony do przekraczania granic niektórych państw, jednak e dowód w swojej warstwie elektronicznej posiada dodatkowe dane, takie jak zdjęcie biometryczne oraz odciski palców. Sprawia to, że dokument ten jest zgody z wymogami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Oznacza to, że dzięki e-dowodowi będziemy mogli być sprawniej i szybciej obsłużeni np. na lotnisku – pozwoli na przekroczenie automatycznych bramek podczas podróży.
Jak wyrobić nowy dowód osobisty z warstwą elektroniczną?
Aktualnie wszystkie wydawane dowody osobiste są e-dowodami. Wymiana dotychczasowego dowodu osobistego na e-dowód jest możliwa, nawet jeżeli jest on nadal ważny i jest to całkowicie bezpłatne. Wydanie dowodu osobistego odbywa się tak samo jak wcześniej. Złożenie wniosku o wydanie nowego e dowodu osobistego możliwe jest w dowolnym Urzędzie Gminy, niezależnie od naszego adresu zameldowania. Złożenie wniosku jest możliwe również przez Internet jednak w tym przypadku potrzebny będzie Profil Zaufany. Wizyta w urzędzie będzie jednak i tak nieunikniona, ponieważ konieczne będzie pobranie odcisków palców w urzędzie.
Jako powód wymiany dowodu osobistego można wskazać również to, że nasz obecny dokument tożsamości nie jest e-dowodem z warstwą elektroniczną, posiadamy e-dowód ale bez certyfikatu logowania lub certyfikatu podpisu osobistego(i tym samym nie możemy się nim logować lub złożyć podpisu osobistego).
By elektroniczne podpisywanie dokumentów za pomocą podpisu osobistego było możliwe konieczne jest posiadanie certyfikatu podpisu osobistego. Aby taki certyfikat podpisu osobistego znalazł się w e-dowodzie podczas składania wniosku o e-dowód osobisty w punkcie dotyczącym podpisu elektronicznego trzeba wyrazić zgodę wnioskodawcy.
Jak aktywować warstwę elektroniczną e-dowodu?
Użycie certyfikatu identyfikacji i uwierzytelniania jak i certyfikatu podpisu osobistego jest dostępne dopiero po ustaleniu przez posiadacza osobistych kodów PIN. Żeby je uruchomić potrzebny jest kod PUK. Otrzymamy go w kopercie podczas odbierania e dowodu. (można to zrobić w dowolnym urzędzie gminy podczas odbierania e dowodu osobistego), zostaniemy poproszeni o nadanie dwóch kodów PIN. Nadawane są one już samodzielnie przez użytkownika. PIN1 4-cyfrowy służy do identyfikacji, PIN2 6-cyfrowy do podpisu. Ze względu bezpieczeństwa trzeba pamiętać, żeby nigdy nie ujawniać swoich kodów pin.
Korzystanie z elektronicznych funkcji e-dowodu
Możesz używać e-dowodu na przykład do logowania w serwisie Gov.pl musimy posiadać urządzenie, które będzie mogło odczytać dane z naszego e-dowodu tożsamości. Można użyć specjalnego czytnika i zainstalować oprogramowanie na swoim komputerze, jednak znacznie prostsze jest wykorzystanie telefonu. Wystarczy, że nasz smartfon wyposażony jest w antenę NFC oraz jest na nim zainstalowana np. aplikacja eDo App. Warto zauważyć, że użyte w aplikacji zabezpieczenia chronią dane przed skopiowaniem, a samo połączenie jest szyfrowane i bezpieczne.
Działanie aplikacji eDo App
Aplikacja eDo App jest narzędziem pozwalającym na zdalne potwierdzanie nasze tożsamości. By z niej korzystać potrzebny jest smartfon i dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód). By użycie warstwy elektronicznej było możliwe w telefonie konieczny jest w nim moduł NFC. Aplikacja eDo App dostępna jest dla użytkowników systemów Android jak i iOS. Korzystanie z aplikacji eDo App jest bezpłatne. Jeżeli pojawia się problem z działaniem aplikacji zweryfikuj wersję systemu android.
Aby potwierdzić tożsamość przy pomocy naszego telefonu należy mieć zainstalowaną aplikację eDo App. W swoim urządzeniu należy otworzyć aplikację mobilną eDO App, zeskanować kod QR lub przepisać kod z numerem i jeżeli dane będą zgodne kliknąć ,,potwierdzam”, następnie wpisać numer CAN, przyłożyć e-dowód do smartfona. Po przyłożeniu dokumentu osobistego do anteny NFC należy podać czterocyfrowy kod PIN 1. W przypadku wyświetlenia informacji o braku ważności dokumentu należy niezwłocznie udać się do urzędu.
Użycie e-dowodu poza Polską
Zawarty w dowodzie profil osobisty uzyskał notyfikację Unii Europejskiej jako środek identyfikacji elektronicznej na poziomie wysokim. Oznacza to, że może być wykorzystywany do usług elektronicznych podmiotów publicznych z całej Unii Europejskiej.
Podsumowując by potwierdzić tożsamość w systemie teleinformatycznym, w którym udostępniania jest usługa elektroniczna:
Krok 1: w swoim telefonie uaktywnij moduł NFC a następnie otwórz aplikację mobilną eDO App
Krok 2: zeskanuj kod QR lub przepisz numer pod kodem
Krok 3: kliknij POTWIERDZAM, jeśli wszystko się zgadza
Krok 4: wpisz numer CAN
Krok 5: przyłóż e-dowód do telefonu
Krok 6: wpisz 4-cyfrowy kod PIN 1
Aplikacji eDO App możesz użyć również, gdy chcesz się zalogować do usługi elektronicznej na swoim telefonie.
Dzięki aplikacji eDo app możesz również użyć podpisu osobistego do zatwierdzenia dokumentów. Aby to zrobić, należy:
- Krok 1: w swoim telefonie uaktywnij moduł NFC a następnie otwórz aplikację mobilną eDO App
- Krok 2: w menu wybierz opcję: Podpisz dokument
- Krok 3: wybierz dokument, który chcesz podpisać
- Krok 4: kliknij PODPISZ, jeżeli wszystko się zgadza
- Krok 5: wpisz numer CAN
- Krok 6: przyłóż e-dowód i podaj 6-cyfrowy kod PIN2
- Krok 7: podpisany dokument zostanie zapisany na twoim telefonie w pobranych plikach.
UWAGA!
14 lipca 2023 weszła w życie nowa ustawa o aplikacji mObywatel a wraz z nią dokument mObywatel (nazywany też mDowodem). mDowód nie jest tożsamy z opisanym w tym artykule e-Dowodem. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej zachęcamy do zapoznania się z artykułem „Jak banki będą weryfikować dokument mObywatel?„
Data aktualizacji: 20.03.2024