Dokument mObywatel to całkiem nowy rodzaj dokumentu tożsamości w Polsce, który będzie obowiązywał od 14 lipca 2023. To dokument elektroniczny utrzymywany na urządzeniu mobilnym, stwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie użytkownika aplikacji mObywatel w relacji fizycznej, czyli bezpośrednio w banku lub okienku urzędu.
Aplikacja mObywatel jest znana od 2017 roku, natomiast 14 lipca 2023 wejdzie w życie nowa ustawa o aplikacji mObywatel a wraz z nią właśnie dokument mObywatel (nazywany też mDowodem) – nowy elektroniczny mobilny dokument tożsamości, który będzie funkcjonował na równi z plastikowymi dowodami osobistymi oraz paszportami.
Dokument mObywatel został zdefiniowany w art.2 pkt. 8 ustawy i oznacza dokument mobilny stwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie użytkownika aplikacji mObywatel na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w relacjach wzajemnej fizycznej obecności stron. Natomiast dokument mobilny to dokument elektroniczny obsługiwany przy użyciu usługi udostępnianej w aplikacji mObywatel.
W nowej aplikacji mObywatel 2.0 zostanie udostępniony odpowiedni moduł o nazwie mDowód – zawierający właśnie dokument mObywatel. Nie będzie to kopia dotychczasowego dowodu plastikowego (w tym także eDowodu z warstwą elektroniczną), a oddzielny dokument tożsamości, choć oparty o ten sam zestaw danych identyfikujących posiadacza. Będzie on posiadał własną serię i numer oraz własny termin ważności, natomiast pozostałe dane będą identyczne z tymi, które mamy w dokumencie plastikowym.
Innymi słowy będziemy teraz mieli trzy dokumenty potwierdzające tożsamość w Polsce: paszport, dowód osobisty i dokument mObywatel. Ma on takie same funkcje prawne jak w/w dokumenty chociaż istnieją pewne ograniczenia, a mianowicie z mDowodem (dokumentem mObywatel) nie wyjedziemy zagranicę i nie złożymy wniosku o wydanie dowodu osobistego.
Już od 1 września 2023 r wszystkie tzw. instytucje obowiązane do potwierdzania tożsamości zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy, czyli w szczególności banki i inne instytucje finansowe będą musiały rozpoznawać i akceptować dokument mObywatel w kontakcie fizycznym – dokładnie tak jak dziś akceptują dowody osobiste i paszporty (art.83 ustawy).
Dokument mObywatel w praktyce
Zarówno od strony technicznej, jak i pod względem bezpieczeństwa, dokument mObywatel w momencie go przekazywania do weryfikacji jest zabezpieczany podpisem elektronicznym, którego weryfikacja jest możliwa na podstawie certyfikatu aplikacji mObywatel (art. 9 ustawy).
Osoba lub instytucja, której jest prezentowany lub przekazywany do weryfikacji dokument mobilny (np. dokument mObywatel), może dokonać potwierdzenia autentyczności, ważności, integralności lub pochodzenia tego dokumentu w oparciu o posiadane oprogramowanie, które w interakcji z mObywatelem (skanowanie QRCode) uzyska podpisany dokument mObywatel, a następnie zweryfikuje jego podpis.
Po stronie instytucji (np. banku, przychodni lekarskiej itp.) weryfikującej tożsamość klienta jedną z opcji będzie więc uruchomienie na komputerze udostępnionej przez Ministra Cyfryzacji webowej aplikacji do weryfikacji tożsamości, wygenerowanie QR kodu lub kodu tekstowego (składającego się z 6 cyfr), a następnie zaprezentowanie tych informacji klientowi. Sześciocyfrowy kod działać będzie tak samo jak dzisiejszy BLIK.
Klient w swojej aplikacji mObywatel (w module mDowód) będzie mógł wybrać czy potwierdzić swoje dane za pomocą skanera do kodu QR czy też manualne przepisanie sześciocyfrowego kodu tekstowego przekazanego wcześniej przez weryfikującą go instytucję. Dzięki temu nastąpi techniczne powiązanie uruchomionej aplikacji mObywatel z systemem weryfikującym.
Przed przesłaniem danych użytkownik będzie dokładnie widział komu i jakie dane przekazuje. Każdorazowo użytkownik musi wyrazić zgodę na udostępnienie swoich danych. natomiast instytucja weryfikująca zobaczy w oknie webowej aplikacji weryfikującej potwierdzenie tożsamości klienta, jego dane oraz zdjęcie. Ponieważ całość odbywa się w fizycznej obecności, pracownik banku powinien sprawdzić czy zdjęcie widoczne na ekranie monitora uwierzytelnia klienta obecnego w placówce bankowej.
W niedługim czasie, nie tylko banki i instytucje finansowe będą mogły skorzystać z opcji weryfikacji dokumentu mObywatel, zarówno rozwiązanie udostępnione przez Ministra Cyfryzacji, jak i inne dostępne komercyjne rozwiązania, pozwolą na realizację tego procesu w sposób bezpieczny zarówno dla weryfikowanego, jak i weryfikującego.
Data publikacji: 7.07.2023
W artykule wykorzystano materiały graficzne pochodzące z publicznych zasobów Ministerstwa Cyfryzacji